امام خمینى، قرآن و تفسیر

 تفسیر، رسالت قرآن، اهداف و انواع تفسیر و روش تفسیرى امام خمینى مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده با طرح سه مطلب مقدماتى راجع به پیدایى دغدغه فهم قرآن در میان مسلمان و پیدایش علوم قرآنى در اثر آن و ظهور روشهاى گوناگون تفسیرى در بستر تاریخ، به بررسى دیدگاه امام خمینى راجع به تفاسیر موجود پرداخته و انتقادات ایشان را درباره تفاسیر یاد شده که بیانگر دیدگاه ایشان راجع به تفسیر بایسته است، بدین‌گونه بیان مى‌کند: 1- توجه نکردن به مقصود صاحب کتاب، 2- تفسیر یک بعدى معنوى یا مادى، 3- تکیه بر روش واحد و تکفیر و تفسیق دیگران، 4- گرفتن پیش فرض‌ها از بیرون قرآن و دخالت دادن آن در تفسیر، 5- جمود بر ظواهر، 6- فقدان آگاهى و توانایى لازم براى تفسیر و 7- تفسیرهاى انحرافى و التقاطى. در ادامه به ماهیت قرآن از دیدگاه امام پرداخته و تفاوت آن را با کتابهاى بشرى در وحیانى بودن و با کتابهاى آسمانى دیگر در انعکاس حقیقت محمدیه و کمال مطلق مى‌داند، سپس معانى جامعیت قرآن را بحث مى‌کند و از امکان فهم عمومى با توجه به آن معانى سخن مى‌گوید و به این نتیجه مى‌رسد که آیات قرآن دو دسته است: 1- علمى که فهم آن به صورت دقیق براى همه میسر نیست 2- علمى که فهم آن براى همه میسر است و از همین رو تفسیر به رأى در قسم نخست است نه قسم دوم. در ادامه، بحث زبان قرآن را مطرح مى‌کند و از دو نوع زبان صریح و سمبلیک به تناسب دو دسته آیات سخن مى‌گوید، سپس معارف قرآن را از دیدگاه امام به هفت دسته تقسیم مى‌کند و معناى محورى قرآن را که عیار تنظیم کننده انتظار از آن نیز هست، بیان شئون الهى و صفات و اسماء مى‌داند. نویسنده در ادامه به هفت راه فهم قرآن از دیدگاه امام خمینى اشاره کرده و در پایان گرایش تفسیرى امام خمینى را معرفى مى‌کند و ویژگى آن را "هدایتى بودن" مى‌داند که متضمن جامعیت در گرایش نیز است.